ΤΟ ΜΕΣΑ ΤΑΞΙΔΙ

Με κυνηγούσε η Ντορίτα να της ετοιμάσω ένα editorial.

Σκεφτόμουνα να σας πω για τις παρέες, τα μηχανάκια, τα φουσκωτά, τα εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα και μίλια που γίνανε με την θέλησή μου η χωρίς, προτιμώ όμως να σας διηγηθώ, με εντελώς δικά του λόγια, ένα ποίημα. Όχι δικό μου, θα ήταν αποκοτιά.

Ούτε το εξαιρετικό “Σαν βγείς στον πηγαιμό για την Ιθάκη…” του Κωνσταντίνου Καβάφη (που οι Άγγλοι τον αγγλοποιούν ως “C.P. Cavafy” αλλά εμάς εδώ μας τη λέει ο Μπαμπινιώτης αν γράψουμε ελληνικά τα αντιδάνεια!!!) Ας αφήσουμε τον Γιώργο Σεφέρη να μας πάει μέχρι το όρος της Αίγινας.

“ Ἡ θάλασσα ποὺ ὀνομάζουν γαλήνη

πλεούμενα κι ἄσπρα πανιὰ

μπάτης ἀπὸ τὰ πεῦκα καὶ τ᾿ Ὄρος τῆς Αἴγινας

λαχανιασμένη ἀνάσα·

τὸ δέρμα σου γλιστροῦσε στὸ δέρμα της

εὔκολο καὶ ζεστὸ

σκέψη σχεδὸν ἀκάμωτη κι ἀμέσως ξεχασμένη.

Μὰ στὰ ρηχὰ

ἕνα καμακωμένο χταπόδι τίναξε μελάνι

καὶ στὸ βυθὸ -

ἂν συλλογιζόσουν ὡς ποῦ τελειώνουν τὰ ὄμορφα νησιά.

Σὲ κοίταζα μ᾿ ὅλο τὸ φῶς καὶ τὸ σκοτάδι ποὺ ἔχω.”

(θερινό ηλιοστάσι)

Τι editorial να γράψω μετά από αυτό; Ας υποθέσουμε μόνο ότι γνωρίζουμε ότι το ταξίδι, είναι μια προσωπική υπόθεση και το πως ο καθένας το αντιλαμβάνεται προσωπικά. Μ’αρέσει λοιπόν εδώ γιατί διαβάζω προσωπικές απόψεις και εμπειρίες. Ακόμα και ηλίθιες. Αλλά ο κάθε τουριστικός προορισμός δεν είναι παρά το άθροισμα αυτών των διηγήσεων και εμπειριών. Για να είναι κανείς σε θέση να μεταφέρει τις εμπειρίες του θα πρέπει να τις έχει αντιληφθεί προσωπικά, πράγμα πολύ σπάνιο. Ακόμα πιο σπάνιο πράγμα είναι η φωτογράφηση ή η βιντεσκόπηση του προσωπικού βιώματος.

Η καταφυγή στο “τουριστικό μοντέλο” είναι πάντα μια ασφαλής διέξοδος. Πολλοί ποιητές και καλλιτέχνες είναι σπουδαίοι ταξιδιωτικοί γραφιάδες. Περιηγητές πρώτης τάξεως. Οι ποιητές, οι περισσότεροι ζωγράφοι, όλοι ανεξαίρετα οι μουσικοί έχουν αναλάβει με τεράστιο προσωπικό κόστος να στρέψουν το βλέμμα μας προς τα μέσα. “Όπου κοιτάζω να κοιτάζεις” ο στίχος του Σαββόπουλου περιγράφει σε 6 γραμμές όλη την Ελλάδα του 60. Γιατί έχει σταθεί απέναντι. Και την βλέπει.

Αν δεν ταξιδέψεις εντός σου, δεν μπορείς να ταξιδέψεις πουθενά. Η προσωπική σου γνώμη είναι ικανή να αλλάξει τις απόψεις, τους ανθρώπους αλλά και ολόκληρο το τοπίο. Εδώ λοιπόν περιπλέκονται τα πράγματα σε σχέση με την φωτογραφία που θέλησα να είναι η δική μου δουλειά. Άγριο πράγμα η φωτογραφία, γράφει την πραγματικότητα δεν γράφει τον ψυχισμό σου και πως βλέπεις εσύ τα πράγματα. Ή μήπως όχι;

Υπάρχει άραγε τρόπος να κάνουμε μια φωτογραφία περισσότερο προσωπική, να ξεφύγουμε κάπως απο τον εξπρεσσιονισμό του φωτός που είναι το γενεσιουργό χαλινάρι της; Κι όταν λέμε φωτογραφία, εννοούμε να έχεις πράγματα φωτογραφημένα χιλιάδες φορές, που τα ξέρουν όλοι με την προσωπική σου (όχι ξιπασμένα επιτηδευμένη) ματιά, με το προσωπικό σου βίωμα.

Αλλιώς, σαν φωτογράφος (αλλά και σαν ταξιδευτής) είσαι καταδικασμένος να τρέχεις στην πέρα Ινδία και να φέρνεις φωτογραφίες από την ώρα που πήζει το κάρυ πάνω απο τα ούρα της αγελάδας ή τέλος πάντων από το πως γαμάει ο πιγκουΐνος στα παγωμένα βόρεια ακρωτήρια. Χρήσιμο και αυτό, φυσιοδιφικά, αλλά εκφραστικά έχει ένα κενό. Αν βεβαίως συνδυάζονται και τα δύο, τότε έχουμε σπουδαίο έργο.

Στο Carnet de Voyage μαζεύουμε αυτές τις εμπειρίες, ακόμα και τις ακραίες. Περιμένουμε και τις δικές σας, προφανώς, μαζί με τις όμορφες προσωπικές σας φωτογραφίες που δεν μας νοιάζει αν είναι και πολύ νετ. Μας νοιάζει να είναι φωτογραφίες. Μάλλον όμως μακρυγόρησα…

«Γραμμή!» ἀντιλάλησε ἀδιάφορος ὁ τιμονιέρης.